Xây dựng nhà máy thủy điện ai cũng biết nhiệm vụ chính là sản xuất điện năng. Nhưng bên cạnh đó, đập cũng như hồ chứa còn có rất nhiều công năng khác như phòng lũ, điều tiết lưu lượng, cấp nước sinh hoạt,…

Chính vì nguồn tiềm năng lớn như vậy nên thủy điện được xây dựng một cách dày đặc với nhiều nguồn lợi mà tự nhiên ban tặng cho con người. Thủy điện Đồng Nai 4 cũng không ngoại lệ. Trên cơ sở nguồn tự nhiên sẵn có, vị trí có thể đặt nhà máy và công nghệ xây dựng của các nhà máy lớn Đồng Nai 4 được ra đời. Chủ đầu tư của Dự án Thủy điện Đồng Nai 4 là Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN, đại diện là Ban Quản lý dự án Thủy điện 6.

Thủy điện Đồng Nai 4 ở đâu?

Nghe tên Đồng Nai chắc chắn mọi người đã mường tượng được vị trí đặt công trình thủy lợi này ở đâu rồi. Không sai, vị trí nhà máy thủy điện Đồng Nai 4 được đặt trên phụ lưu chính của dòng sông Đồng Nai.

Là công trình được khởi công cùng thủy điện Đồng Nai 3 nhưng đưa vào sử dụng vào tháng 2/2013. Tổ hợp Đồng Nai 3-4 là công trình có công suất phát điện lớn nhất trên dòng sông Đồng Nai.

Với vị trí ranh giới giữa hai tỉnh Đak Nông và Lâm Đồng, Đồng Nai 4 hỗ trợ điều tiết dòng chảy vào mùa mưa bão cũng như thời điểm nước thấp. Bên cạnh đó, đắp đập thủy điện cung cấp nguồn năng lượng lớn cho các ngành sản xuất trên địa bàn 2 tỉnh.

Với hai tổ máy, công suất lên tới 340MW cung cấp sản lượng điện mỗi năm lên tới 1.1 tỷ kWh. Với sản lượng cùng công suất lớn nhất nhì trên dòng chính Đồng Nai, vậy thông số Đồng Nai 4 có những đặc điểm gì nổi bật.

Thông số chính công trình Thủy điện Đồng Nai 4

Với nhiều nhiệm vụ khi được xây dựng, Thủy điện Đồng Nai 4 có những con số để có thể suy nghĩ. Với diện tích lưu vực khá khiêm tốn chỉ 149 km2 nhưng các cao trình đập cũng như mực nước dâng bình thường là một con số cao đáng nể:

– Mực nước dâng bình thường (MNDBT): + 476m, mực nước chết (MNC): + 474 m hai cao trình chỉ cách nhau có 2m nhưng dung tích hữu ích có thể sử dụng: 16.7 triệu m3

– Cột nước đo lường và tính toán: 176m, công suất lắp máy 340MW cùng với đó sản lượng điện hằng năm 1.1kWh.

Các công trình chính nhà máy Thủy điện Đồng Nai 4

• Đập ngăn sông
• Đập tràn
• Cửa lấy nước
• Đường hầm dẫn nước
• Tháp điều áp
• Đường ống áp lực
• Nhà máy thủy điện
• Khu vận hành.

Với những công trình đặc biệt, cũng như vị trí xây dựng thủy điện. Đồng Nai 4 mang lại những giá trị to lớn cho ngành thủy điện nói riêng và cho kinh tế địa bàn nói chung.

Vai trò của Thủy điện Đồng Nai 4

• Cung cấp nguồn điện năng cho các tỉnh phía nam với sản lượng mỗi năm 1.1 tỷ kWh
• Điều tiết nguồn nước trước và sau lũ, hỗ trợ sản xuất kinh tế
• Cung cấp nguồn nước tưới tiêu sản xuất nông nghiệp lên tới 16.000 ha cho hai tỉnh Đak Nông là Lâm Đồng.
• Địa hình cao, kết hợp với nhiều thác nước tổ hợp công trình cùng thiên nhiên tạo nên cảnh quan, địa điểm du lịch cho người dân trong cũng như ngoài tỉnh thúc đẩy kinh tế.

Bên cạnh những giá trị mang lại to lớn cho nhân dân, thủy điện xây dựng lên cũng là gánh nặng cho những dòng sông nhất là khu vưc hạ du.

Gánh nặng dòng sông Đồng Nai

Mỗi thủy điện xây dựng, dòng sông lại phải oằn mình để chuyển dòng trong thời gian xây dựng. Đánh đổi nguồn phù xa, khoáng sản hay cả thủy sản thường nguồn gửi về hạ du cho con người sinh sống nhờ sông nước. Nguồn nước hạ du suy giảm không theo mùa, con người khó canh tác. Cắt giảm lũ tiểu mãn và khi chính mùa mưa bão thì lại lo vỡ đập, ngập sâu ảnh hưởng kinh tế.

Chính vì những lý do khó lường nên Luật pháp đã ban hành nhiều thông tư, nghị định để hỗ trợ cũng như giảm thiểu mức tối đa việc xây dựng các thủy điện không đủ điều kiện vận hành. Ngày nay, an toàn hồ chứa và vận hành thủy điện an toàn là vấn đề được đặt lên hàng đầu sau những sự cố xảy ra trong thời gian vừa qua.

Việc vận hành cần được đảm bảo theo nghị định 38/ NĐCP và thông tư 47- TT-BTNMT các thủy điện đều phải đầy đủ các công trình dự báo, cảnh báo vận hành an toàn đảm bảo giữ đập và không được ảnh hưởng đến khu vực ha du.

Cũng chính từ những thông tư, nghị định trên giải pháp SEHO của công ty Cổ phần Giải pháp Thời tiết WeatherPlus được hình thành cũng như được nhiều công trình thủy điện lớn và nhỏ áp dụng. Cùng với đó, các công trình dự báo đo lường được xây dựng trên khắp cả nước từ miền cao xuống miền ngược nên nguồn dữ liệu data được phong phú dẫn đến chất lượng dự báo được nâng cao.

SEHO chính là giải pháp có thể khắc phục được quá trình vận hành thủy điện bằng kinh nghiệm, công tác quan trắc thô sơ đơn giản chưa kịp thời khi lũ cao. Hay chính xác là không an toàn trong quá trình quan trắc cho nhân viên đi lấy số liệu.

Với hiện trạng hiện nay, Đồng Nai 4 vẫn là công trình được nhiều đầu tư cũng như vận hành an toàn đảm bảo chưa xảy ra những thiệt hại nào nghiêm trọng. Và trong thời gian tới Đồng Nai 4 tiếp tục là một trong các thủy điện trọng điểm phía Nam cũng cấp sản lượng lớn điện cho các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.