Các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong lưới điện quốc gia. Hãy cùng SEHO tìm hiểu kỹ hơn về xu hướng phát triển và những lưu ý khi xây dựng nhà máy thủy điện vừa và nhỏ tại Việt Nam.

Các thủy điện sẽ được phân cấp theo công suất. Tại từng nước khác nhau, mức phân chia công suất sẽ khác nhau. Trong khi đó, theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam (TCXDVN số 285-2002), nhà máy thủy điện vừa và nhỏ là công trình ở cấp IV, cấp III và một phần cấp II.

Tiềm năng phát triển nhà máy thủy điện vừa và nhỏ tại Việt Nam

Quy hoạch điện VII của nhà nước đã chỉ rõ mục tiêu ưu tiên phát triển các nguồn thuỷ điện, trong đó có thuỷ điện vừa và nhỏ. Các tiềm năng của thủy điện vừa và nhỏ được đánh giá là vô cùng lớn. Điều này đến từ đặc điểm địa hình và khí hậu nước ta nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa. Lượng mưa trung bình năm của Việt Nam tương đối lớn, vào khoảng 1800 – 2000mm. Trữ năng kinh tế ước đạt 80 – 100 tỷ kWh/năm.

Trong đó, tiềm năng của thuỷ điện vừa và nhỏ được ước tính lên tới 800 dự án, dự trù đem tới tổng điện năng khoảng 15 – 20 tỷ kWh/năm. Việc đầu tư vào thủy điện vừa và nhỏ là điều cốt yếu.

Đặc điểm tiêu biểu của thủy điện vừa và nhỏ

Quy mô không lớn

Với các khoảng công suất ở trên, các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ không cần xây dựng đập quá cao. Chính vì vậy, thủy điện vừa và nhỏ thường có quy mô không quá lớn, đập thấp, đường hầm nhỏ. Các công trình sẽ mất thời gian xây dựng từ 2-3 năm. Các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ thường có từ 2-3 tổ máy với những đường dây tải điện thường từ 35kV hoặc 110kV.

Không thể làm nhiệm vụ chống lũ cho hạ du

Khác với các nhà máy thủy điện lớn, thủy điện vừa và nhỏ có thể không cần hồ chứa hoặc chỉ sở hữu hồ chứa có dung tích nhỏ. Thay vào đó, các nhà máy sẽ xây dựng đập dâng và phát điện nhờ lưu lượng nước tự nhiên tại các dòng sông, suối. Chính vì vậy, các nhà máy dạng này không thể làm nhiệm vụ chống lũ cho hạ du. Và do vậy, thuỷ điện vừa và nhỏ chỉ có nhiệm vụ phát điện.

Mặt bằng xây dựng không lớn

Thủy điện vừa và nhỏ có khối lượng xây dựng không quá lớn nên ít ảnh hưởng tới đời sống người dân địa phương. Quy mô công trình nhỏ cũng giúp giảm thiểu diện tích rừng phải khai phá khi xây dựng.

Hiệu quả đầu tư thuỷ điện không quá cao

Theo báo cáo, đa số các nhà máy thủy điện lớn cần suất đầu tư vào khoảng 20-25 tỷ đồng/MW trong khi thủy điện vừa và nhỏ có suất đầu tư khoảng 25-30 tỷ đồng/MW.

Dù hiệu quả đầu tư không cao, tuy nhiên thủy điện vừa và nhỏ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện cho điện lưới quốc gia hàng năm. Đặc biệt, thủy điện vừa và nhỏ có lợi thế là dễ dàng thi công xây dựng tại các vùng địa hình hiểm trở. Vì vậy đây cũng là hướng phát triển không thể thiếu của điện lực Việt Nam.

4 lưu ý khi phát triển nhà máy thủy điện vừa và nhỏ tại Việt Nam

Ưu tiên xây dựng nhà máy thủy điện có nhiều lợi ích tổng hợp

Để phát triển thủy điện vừa và nhỏ một cách bền vững, nhà nước cũng yêu cầu ưu tiên các công trình dự án có lợi ích tổng hợp: chống lũ, cấp nước, sản xuất điện… Các dự án thủy điện có hiệu quả sẽ thu lại nguồn lợi tối đa. Các điểm này đã được quy định rõ trong Quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 21/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch Điện lực Quốc gia giai đoạn 2011 – 2020 có xét đến năm 2030 (gọi tắt là Quy hoạch điện VII).

Đảm bảo vấn đề bảo vệ môi trường

Với  trên 200 dự án thuỷ điện vừa và nhỏ trên khắp cả nước, thủy điện vừa và nhỏ cần quan tâm tới vấn đề môi trường để tránh ảnh hưởng tới hệ sinh thái trong khu vực. Đặc biệt, các chủ đầu tư cần có các quy định rõ ràng để tránh các cơ hội cho lâm tặc hoành hành san rừng làm thủy điện. Mọi tính toán đều phải được xem xét kỹ lưỡng trước khi đi vào thực thi. Một số công trình đã làm tốt công việc này như: Thuỷ điện Vĩnh Sơn, Thuỷ điện Hàm Thuận, Thuỷ điện Đami…

Hiệu quả kinh tế của công trình

Bộ Công Thương đã có Quyết định phê duyệt và cho áp dụng “biểu giá điện tính theo chi phí tránh được” để giúp các nhà máy thuỷ điện vừa và nhỏ nói chung và các nhà máy thuỷ điện có công suất dưới 30MW nói riêng có được các chính sách tốt hơn. Qua đó, chế độ làm việc của các nhà máy thuỷ điện vừa và nhỏ trong hệ thống điện sẽ gắn liền với giá bán điện và hiệu quả kinh tế của công trình.

Cần chú ý nâng cấp trang thiết bị vật tư

Chi phí đầu tư thiết bị công nghệ thường chiếm khoảng 20 – 25% tổng mức đầu tư của nhà máy. Đa phần các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ đang nhập thiết bị công nghệ của Trung Quốc. Tuy nhiên, chất lượng của trang thiết bị chưa được đảm bảo.

Các nhà máy cần phân biệt rõ chất lượng thiết bị công nghệ của trung ương và địa phương, giữa chất lượng thiết bị công nghệ của các hãng lớn với các nhà sản xuất ở các địa phương. Một số dự án thủy điện ở Việt Nam ký kết hợp đồng với hãng lớn trung ương của Trung Quốc, tuy nhiên khi đi kiểm tra thiết bị, nhận thiết bị thi chất lượng thiết bị tại địa phương.

Tại Việt Nam, các chủ đầu tư cũng có thể tìm tới các đơn vị tư nhân, cung cấp các thiết bị, giải pháp vận hành thủy điện như WeatherPlus. Công ty cổ phần Giải pháp thời tiết WeatherPlus là đơn vị tư nhân duy nhất được cấp phép trong dự báo thời tiết tại Việt Nam. Bám sát nhu cầu của các chủ đầu tư thủy điện, WeatherPlus cung cấp Giải pháp an toàn thủy điện SEHO.

Giải pháp an toàn thủy điện SEHO có các ưu điểm nổi bật:

Đặc biệt, giải pháp SEHO còn là giải pháp trên thị trường đáp ứng Nghị định 38/2016/NĐ-CP, Nghị định 114/2018/NĐ-CP, Thông tư 47/2017/TT-BTNMT của chính phủ về an toàn thủy điện.

Với thiết bị quan trắc ưu việt, SEHO cập nhật dữ liệu theo thời gian thực, đưa ra các thông tin dự báo cho lưu vực có độ chính xác cao. SEHO giúp nhà quản lý thủy điện chủ động trước các hình thái thời tiết biến động để đưa ra các hành động kịp thời, xử lý mọi tình huống bất ngờ xảy ra.

Đã được kiểm chứng tại hơn 100++ nhà máy thủy điện ở Việt Nam, SEHO giúp nâng cao năng suất, tối đa lợi ích của nhà máy. SEHO đã và đang chinh phục lòng tin của mọi chủ đầu tư thủy điện. Để tìm hiểu thêm các thông tin chi tiết về giải pháp an toàn thủy điện SEHO, vui lòng liên hệ theo thông tin dưới đây.

Giải pháp Thủy điện SEHO – Cam kết tin cậy!

• Địa chỉ: Tầng 18, tháp A, tòa nhà Sông Đà, Phạm Hùng, Hà Nội.
• Hotline: 098.906.8886
• Website: https://seho.vn